
การพัฒนาโรงเรียนให้เป็นพื้นที่เชิงบวก เป็นมิตร สำหรับเด็ก เยาวชนนั้นคงเป็นเป้าหมายสำคัญในหลายสถาบันการศึกษา และที่ผ่านมาได้มีการออกแบบกระบวนการทำงานเพื่อเสริมสร้างให้โรงเรียนสามารถทำหน้าที่เหล่านี้ในหลากหลายรูปแบบ
จิตวิทยาเชิงบวก (Positive Psychology) ก็เป็นอีกชุดความรู้หนึ่งที่ทำงานเพื่อสร้างให้เกิดความงอกงาม (Flourishing) ในตัวคน ตลอดช่วงกว่า 2 ทศวรรษที่ผ่านมาของการพัฒนาหลักฐานเชิงประจักษ์จากการนำแนวคิดจิตวิทยาเชิงบวกไปใช้เพื่อพัฒนาองค์กร สถาบันการศึกษา หน่วยงานรัฐและเอกชนมากมายทั่วโลก ได้พิสูจน์ให้เห็นถึง “พลัง” ของการทำงานด้วยหลักคิดของ จิตวิทยาเชิงบวก ในการสร้างการเปลี่ยนแปลงสู่ความงอกงาม
หลายประเทศได้มีการประยุกต์กระบวนการจิตวิทยาเชิงบวกมาใช้เพื่อพัฒนาการทำหน้าที่ของสถาบันการศึกษา แบบทั้งโรงเรียน (Whole school approach)
จนเกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงประจักษ์ทั้งด้านพฤติกรรมผู้เรียน ผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา จึงทำให้องค์ความรู้เรื่องนี้เกิดการแพร่หลายอย่างรวดเร็ว เช่นในประเทศออสเตรเลีย ได้เกิดการรวมตัวกันของโรงเรียนที่มีการทำงานโดยใช้จิตวิทยาเชิงบวกเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงของโรงเรียนในลักษณะของเครือข่ายโรงเรียนกว่า 200 โรงเรียน ภายใต้ชื่อ Positive Education School Association (PESA) ซึ่งการทำงานได้มีการออกแบบให้มีการทำงานเชื่อมโยงองค์ความรู้ผ่าน platform online จัดเวทีแลกเปลี่ยนทางวิชาการระดับประเทศต่อเนื่องทุกปี ฯลฯ
ตลอด 2 วันที่ผ่านมา ถือเป็นหมุดหมายที่สำคัญของการเดินทาง สู่การสร้างโรงเรียนเชิงบวกต้นแบบในประเทศไทย ซึ่ง ไลฟ์ เอ็ดดูเคชั่น (ประเทศไทย) ได้รับเกียรติจากโรงเรียนเซนโยเซฟ นครสวรรค์ ให้เข้าไปทำหน้าที่เป็นวิทยากร และโค้ช
ในการออกแบบกระบวนการสร้างการเรียนรู้ สู่การสร้างการเปลี่ยนแปลงวิถีของโรงเรียนแบบทั้งโรงเรียน (Whole school approach) ให้กลายเป็นโรงเรียนเชิงบวก โดยใช้หลักการและทฤษฎีทางจิตวิทยาเชิงบวก เป็นพื้นฐานในการสร้างการเปลี่ยนแปลง
ซึ่งคณะผู้บริหารโรงเรียน นำโดย มาเซอร์ ซีริว สุนีรัตน์ เปลี่ยนบำรุง พร้อมคณะครู ได้ร่วมตั้งพันธะสัญญาร่วมกัน (Commitment) ในการนำโรงเรียนสู่การเป็นโรงเรียนเชิงบวก โดยการออกแบบกระบวนการสร้างการเปลี่ยนแปลง ผ่านการทำงาน ตั้งแต่การพัฒนาศักยภาพครู ผู้บริหาร ภายใต้กระบวนการทัศน์จิตวิทยาเชิงบวก ซึ่งเริ่มที่ครูระดับชั้นมัธยมศึกษา ที่เป็นครูที่ปรึกษา ครูคู่ชั้น จำนวน 40 คน โดยแบ่งการพัฒนาศักยภาพออกเป็น 3 module การเรียนรู้ – การออกแบบให้มีชั่วโมงที่เรียนรู้สิ่งรอบตัวในชีวิตผ่านเครื่องมือทางจิตวิทยาเชิงบวก ในระยะที่สองหลังการอบรม –การออกแบบการประเมินและติดตามการพัฒนานักเรียนตามแนวทางจิตวิทยาเชิงบวกในโรงเรียน เป็นต้น
โดยเนื้อหาการพัฒนาศักยภาพครู ระดับชั้นมัธยมศึกษา ในช่วงสองวันที่ผ่านมา ได้มีการเรียนรู้ร่วมกันเกี่ยวกับ ความรู้พื้นฐานจิตวิทยาเชิงบวก (Foundation of Positive Psychology) ตั้งแต่หลักการที่มา จนไปถึงความรู้ทางทฤษฎี ตั้งแต่
- Broad and Build Theory ของ Babara F.,
- FLOW ของ Mihaly C.,
- PERMA Model ของ Seligman M.,
- Growth Mindset ของ Dweck C. และ
- Character Strengths ของ VIA
ซึ่งกระบวนการเรียนรู้ได้ออกแบบให้ครูได้เรียนรู้ผ่านกระบวนการจัดการเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือกระทำและได้ใช้กระบวนการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่ได้กระทำลงไป (Active Learning, Bonwell, 1991) ผ่านการทำกิจกรรมร่วมกัน การแสดงละคร ซึ่งทางทีมได้ออกแบบกระบวนการให้ครูสัมผัสเชื่อมโยงระหว่างประสบการณ์ครู กับความรู้ทางจิตวิทยาเชิงบวก ไปทีละขั้นตอน
การตอบรับอย่างกระตือรือร้นจากผู้บริหาร และครูทุกท่าน ทำให้กระบวนการแต่ละขั้นตอนผ่านไปอย่างมีชีวิตชีวา และเกิดบรรยากาศการเรียนรู้ที่อบอุ่น ที่สำคัญการสะท้อนการเรียนรู้ และความตั้งใจของครูในแต่ละจังหวะของการอบรม ทำให้เห็นถึงความเข้าใจ และความตั้งใจในการสร้างการเปลี่ยนแปลงโรงเรียน ไปสู่การเป็นโรงเรียนเชิงบวกอย่างเป็นรูปธรรม
สำหรับ Module นี้ถือเป็นครั้งแรกของกระบวนการ ซึ่งจากนี้จนถืงเดือนมิถุนายน ที่จะมี Module 2 เกี่ยวกับ Positive Psychology in Action! ที่จะมาร่วมเรียนรู้ในเชิงกระบวนการจัดกิจกรรมบนฐานจิตวิทยาเชิงบวก ครูได้มีการบ้านเกี่ยวกับการ “มอง” เด็ก และวิเคราะห์เด็กแบบรายคน และรายห้องเรียนว่า “เด็กของเรามี Character Strengths ด้านไหนบ้าง”
เปิดเทอมปีนี้ของโรงเรียนเซนโยเซฟ นครสวรรค์ คงเป็นช่วงเวลาที่มีความสุขกว่าเดิมอย่างแน่นอน เพราะจากนี้ไป มุมบวกของเด็กทุกคนจะอยู่ในสายตาของครู
สุดท้ายนี้ ต้องขอขอบคุณคณะผู้บริหาร และคณะครู โรงเรียนเซนโยเซฟ นครสวรรค์ ที่ให้การต้อนรับคณะวิทยากรอย่างอบอุ่น มองพวกเราเป็นเพื่อนร่วมทางสู่การสร้างการเปลี่ยนแปลงระยะยาวร่วมกัน
ขอบคุณภาพประกอบจาก โรงเรียนเซนโยเซฟ นครสวรรค์
https://www.facebook.com/sjnschoolofficial/
ขอขอบคุณ ซิสเตอร์ชลธิชา ฤทธิ์เนติกุล ที่นำพาการเดินทางที่งดงามครั้งนี้
เขียนโดย อรุณฉัตร คุรุวาณิชย์ (สมิต) _ Life Education (Thailand)
0 responses on "บันทึกการเดินทาง สู่การสร้างโรงเรียนเชิงบวก ตอนที่ 1 (Road to Positive Psychology in School Part 1)"